Pytania dotyczące audio rejestracji i/lub wizualnej rejestracji podczas przesłuchania

Pytania dotyczące audio rejestracji i/lub wizualnej rejestracji podczas przesłuchania

W celu późniejszego odsłuchania i znalezienia prawdy w Holandii przesłuchania policyjne są w niektórych przypadkach rejestrowane w formie audio lub audiowizualnej. Umożliwia to zweryfikowanie treści złożonego oświadczenia przez podejrzanego i porównanie z tym, co zostało zapisane, a także sprawdzenie, czy podczas przesłuchania pytania nie były zadawane w nieodpowiedni sposób – sugerujący odpowiedź. Przedmiotem badania może być sposób udzielania przez podejrzanego odpowiedzi. Wizualna rejestracja odbywa się w taki sposób, aby powstał dowód na wypadek powoływania się przez podejrzanego na wystąpienie nacisku podczas trwania przesłuchania. Nagrania audiowizualne oferują możliwość oglądania sygnałów niewerbalnych i zarejestrowanych emocji.

Kiedy obowiązkowa jest rejestracja audio lub audiowizualna przesłuchania?

Rejestracja audio (obejmująca tylko dźwięk) przesłuchań podejrzanego jest obowiązkowa, jeśli:
• ofiara zmarła,
• podejrzanemu grozi kara 12 lat pozbawienia wolności lub dłuższa,
• podejrzanemu grozi kara pozbawienia wolności na okres krótszy niż 12 lat, ale u pokrzywdzonego doszło do powstania poważnych obrażeń ciała,
• podejrzanemu o popełnienie przestępstwa seksualnego grozi kara 8 lat pozbawienia wolności lub dłuższa.

Natomiast rejestracja audiowizualna (obraz i dźwięk) jest obowiązkowa, jeśli:
• przesłuchujący podczas przesłuchania wspierany jest przez eksperta od spraw zachowań,
• osoba przesłuchiwana ma problemy psychiczne, a podejrzana jest o przestępstwo, w przypadku którego występuje obowiązek rejestracji audio przesłuchania,
• przesłuchiwane są osoby niepełnoletnie w wieku poniżej 16 lat oraz osoby z (pozorną) niepełnosprawnością intelektualną lub upośledzeniem funkcji poznawczych.

Nieoficjalna rozmowa z policją

Czasami policja może próbować rozmawiać z Tobą poza przesłuchaniami. W takich przypadkach należy zachować ostrożność i nie ujawniać istotnych informacji, odnoszących się do sprawy. Mimo że rozmowa ma nieoficjalny charakter, policja uwzględni wszystko, co do nich powiesz, w procesie - raport z nieoficjalnych ustaleń może być wykorzystany jako dowód przeciwko Tobie, nawet jeśli nie złożyłeś pod nim swojego podpisu. Wszystko, co powiesz policji, nawet podczas nieoficjalnych rozmów poza przesłuchaniem, może zostać użyte przeciwko Tobie. Bądź tego świadom. Jeśli powołujesz się na prawo do milczenia w ogóle nie rozmawiaj z policją na temat sprawy.

Pomożemy przy Twoim przesłuchaniu!

Nie zgaduj podczas przesłuchania

Policja może zapytać Cię, dlaczego ktoś Cię oskarżył. Udzielając odpowiedzi możesz podać uzasadnione i wiarygodne wytłumaczenie, ale pod warunkiem, że je posiadasz. Nie powinieneś zgadywać ani snuć domysłów. Zgłaszający, świadek lub współpodejrzany mogą z różnych powodów oskarżać inną osobę lub angażować ją w sprawę. Jeśli naprawdę nie wiesz, lepiej po prostu odpowiedzieć, że nie znasz odpowiedzi na to pytanie.

Przeczytaj oświadczenie

Po przesłuchaniu policja zapyta, czy chcesz przeczytać swoje zeznanie. Jeśli tego nie zrobi, jako podejrzany masz prawo o to poprosić. Musisz bardzo uważnie przeczytać swoje oświadczenie, ponieważ często widzimy, że policja zapisuje zeznanie używając „języka policyjnego”, zawierającego pewne sformułowania prawne, których możesz nie rozumieć. Ważne jest, aby oświadczenie zawierało tylko to, co sam zeznałeś.

Prawo do poprawienia nieścisłości

Jeśli podczas czytania zeznania zauważysz nieścisłości, musisz poprosić funkcjonariusza o ich poprawienie. Może zdarzyć się, że funkcjonariusz nieprawidłowo zanotował Twoje oświadczenie, ale może być też tak, że później przypomina Ci się wydarzenie w inny sposób. W tym drugim przypadku funkcjonariusz może również umieścić dodatkowe uwagi w Twoim oświadczeniu opisując „nową wersję”. Zachowaj ostrożność przy dostosowywaniu swojego oświadczenia do „nowej wersji”, ponieważ zmniejsza to Twoją wiarygodność. Nie możesz nagle opowiedzieć zupełnie innej wersji wydarzeń.

Podpisanie oświadczenia

Funkcjonariusz zapyta Cię również, czy chcesz podpisać swoje zeznanie. Zastanów się, czy na pewno chcesz to zrobić. Nie podpisuj zeznania, jeśli jeszcze go nie czytałeś i/lub nie zgadzasz się z nim chociażby częściowo. Musisz w 100% być pewnym swojego oświadczenia. Pamiętaj, że zeznanie później zostanie wykorzystane jako dowód w sprawie. Jeśli zdecydujesz się nie podpisywać zeznania, musisz zawsze podać przyczynę na przykład:
• „nie zgadzam się z tym, co zostało odnotowane, ponieważ…”,
• „czuję się pod presją, ponieważ...”,
• „poprosiłem o kopię raportu z przesłuchania na podstawie art. 31 ust. 1 Kodeksu postępowania karnego, ponieważ tak ustaliłem z moim adwokatem, który chce natychmiast śledzić postępowanie. Ponadto chcę mieć możliwość przeczytania mojego oświadczenia później i omówienia go z moim prawnikiem. Policja odmawia wydania kopii raportu. Nie zgadzam się z tym. W ten sposób mam ograniczone możliwości obrony…”.

Prawo do kopii oświadczenia

Jako podejrzany masz prawo do uzyskania kopii złożonego oświadczenia. Prawo to wynika z art. 31 lit. a holenderskiego Kodeksu postępowania karnego, który brzmi: „podejrzanemu nie można odmówić pełnego dostępu do oficjalnego raportu z jego przesłuchań”. Policja często nie zna tego artykułu i nie wie, że masz prawo do kopii złożonego oświadczenia. Funkcjonariusz sprawozdawczy może poinformować Cię, że nie otrzymasz kopii oświadczenia, a Twój adwokat może wnioskować o wydanie kopii za pośrednictwem inspektora ochrony prywatności lub prokuratora. Choć istnieje taka możliwość pamiętaj, że masz prawo do otrzymania kopii zeznania zaraz po przesłuchaniu.
Otrzymanie kopii zeznania z przesłuchania ma ogromne znaczenie. Po pierwsze daje możliwość przedyskutowania szczegółów złożonego oświadczenia ze swoim adwokatem w wybranym terminie. Na podstawie pytań zadanych przez policję i udzielonych odpowiedzi adwokat może dokonać wstępnej oceny dowodów i odpowiednio dostosować strategię obrony. Ponadto zyskujesz możliwość ponownego przeczytania oświadczenia w dowolnym momencie np. przed kolejnym przesłuchaniem.
Ważne jest, żebyś zrobił wszystko, co w Twojej mocy, aby otrzymać kopię oświadczenia. Radzimy - z taktycznego punktu widzenia - poproś o kopię zeznania już w momencie, gdy funkcjonariusz zapyta Cię, czy chcesz podpisać swoje oświadczenie. Dopiero wtedy, gdy otrzymasz zobowiązanie, że otrzymasz kopię oświadczenia, możesz je podpisać (pod warunkiem, że oświadczenie jest poprawne!).
Jeśli funkcjonariusz odmawia wydania kopii oświadczenia poproś go o kontakt z prokuratorem. Powinieneś odmówić podpisania swojego zeznania. Możesz podać następujący powód: „Poprosiłem o kopię raportu z przesłuchania na podstawie art. 31 ust. 1 Kodeksu postępowania karnego, ponieważ tak ustaliłem z moim adwokatem, który chce natychmiast śledzić postępowanie. Ponadto chcę mieć możliwość przeczytania mojego oświadczenia później i omówienia go z moim prawnikiem. Policja odmawia wydania kopii raportu. Nie zgadzam się z tym. W ten sposób mam ograniczone możliwości obrony…”.