Kto nie stosuje się do przepisów ruchu drogowego, popełnia wykroczenie (lekki czyn karalny) lub przestępstwo (czyn karalny, który może podlegać karze pozbawienia wolności).

Do przestępstw w ruchu drogowym należą między innymi:

• prowadzenie pojazdów pod wpływem alkoholu lub narkotyków,
• przekroczenie prędkości,
• spowodowanie wypadku,
• spowodowanie zagrożenia na drodze,
• przywłaszczenie pojazdu w celu krótkotrwałego użycia (joyriding).

Za wykroczenia oraz przestępstwa w ruchu drogowym grozi kara grzywny, odebranie prawa jazdy, kara w postaci prac społecznych (praca lub szkolenie) oraz w wyjątkowych przypadkach kara pozbawienia wolności bez zawieszenia.

W Holandii trzeba pamiętać, że oprócz drogi karno-prawnej może zostać uruchomiona procedura Centralnego Biura ds. Uprawnień do Prowadzenia Pojazdów - CBR. Choć co do zasady, postępowanie administracyjne prowadzone przez CBR nie dotyczy zagranicznych podejrzanych, tak na podstawie zgłoszenia policji oraz potwierdzenia faktów, CBR może zlecić wykonanie badań - badania na obecność alkoholu/narkotyków, badania lekarskiego i badania kwalifikującego do kursu na prawo jazdy.

W zależności od wyników badań mogą zostać nałożone 4 środki edukacyjne: Lekki Środek Edukacyjny Alkohol i Ruch Drogowy (LEMA), Edukacyjny Środek Alkohol i Ruch Drogowy (EMA) i Edukacyjny Środek Zachowanie i Ruch Drogowy (EMG).

Odebranie prawa jazdy przez policję

W przypadku wykroczenia z art. 8 ustawy Prawo o ruchu drogowym z 1994 roku - kierowanie samochodami i motocyklami pod wpływem alkoholu, przy zawartości alkoholu we krwi powyżej 1,31 BAG (‰) lub 571 AAG (Ugl) w wydychanym powietrzu, prawo jazdy zostanie zatrzymane przez policję. Podobnie przy przekroczeniu dozwolonej prędkości jazdy o więcej niż 50 kilometrów na godzinę oraz przy odmowie poddania się badaniu na zawartość alkoholu (art. 8 ustęp 2 ustawy Prawo o ruchu drogowym). Policja może zatrzymać prawo jazdy także w związku ze spowodowaniem poważnych uciążliwości lub zagrożenia dla bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz ze względu na udział w poważnym wypadku drogowym.

Prawo jazdy po odebraniu zostaje przesłane przez policję do prokuratora lub do Centralnej Administracji Prokuratury (CVOM) w Utrecht. Tam, w ciągu 10 dni, podjęta zostanie decyzja, czy prawo jazdy zostanie zatrzymane. Sprawa łącznie będzie trwała około pół roku. Może zostać zakończona w ramach postępowania ugodowego prowadzonego w prokuraturze lub po przeprowadzeniu postępowania sądowego. Po zatrzymaniu prawa jazdy można czekać na posiedzenie ugodowe lub od razu złożyć skargę w związku z zatrzymaniem prawa jazdy – co zalecamy. Sędzia rozpatrujący sprawę może postanowić, że do czasu zakończenia postępowania prokurator ma zwrócić prawo jazdy. Istotne jest, że sędzia, w większym stopniu niż prokurator, przeanalizuje okoliczności zdarzenia i sytuację osobistą sprawcy. W przypadku uwzględnienia skargi, najczęściej sędzia nie nakazuje ponownego zatrzymania prawa jazdy, w toku dalszego postępowania.

Jazda pod wpływem

Jazda pod wpływem alkoholu jest karana na mocy artykułu 8 ustawy Prawo o ruchu drogowym. Nie wolno kierować pojazdami (również rowerem lub motorowerem) będąc pod wpływem alkoholu, narkotyków i/lub leków, które mogą mieć wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów. Zawartość alkoholu określa wysokość i rodzaj kary, która może zostać nałożona. Często oferuje się zakończenie sprawy poprzez nałożenie kary grzywny. Jednak jeśli zawartość alkoholu w wydychanym powietrzu (AAG) jest większa niż 571 mikrogramów lub zawartość alkoholu we krwi (BAG) jest większa niż 1,31 promila, prokurator złoży wniosek do sądu o nałożenie kary zakazu prowadzenia pojazdów. Zakaz ten może być orzeczony na okres od 6 miesięcy w zawieszeniu, do 5 lat bez zawieszenia. Maksymalny wymiar kary dotyczy poważnych zdarzeń. W przypadku powtórzenia (recydywy) zakaz prowadzenia pojazdów może zostać podwojony i nałożony na maksymalny okres 10 lat.

W określonych okolicznościach policja może także zająć prowadzony pojazd. W świetle artykułu 8 ustawy Prawo o ruchu drogowym, do zajęcia pojazdu może dojść w następujących sytuacjach - jeśli:

• zawartość alkoholu przekracza 571 mikrogramów w wydychanym powietrzu (AAG),
• osoba podejrzana odmawia poddania się badaniu zawartości alkoholu,
• działanie zostało powtórzone drugi raz (recydywa), w ciągu pięciu lat.

Przekroczenie prędkości

W Holandii przekroczenie prędkości o mniej niż 50 kilometrów na godzinę, po raz pierwszy, karane jest grzywną. Centralne Biuro Windykacji Sądowej - Centraal Justitieel Incasso Bureau (CJIB) wysyła polecenie przelewu z propozycją ugody. Terminowa wpłata grzywny kończy postępowanie. Trzeba jednak pamiętać, że takie wykroczenie zostanie zanotowane w dokumentacji sądowej (rejestrze skazanych). W przypadku ponownego wykroczenia, będzie to okoliczność obciążająca.

Przekroczenie prędkości o ponad 50 kilometrów na godzinę lub ponowne wykroczenie (recydywa), skutkuje odebraniem przez policję prawa jazdy. Zakaz prowadzenia pojazdów może wynosić od kilku miesięcy w zawieszeniu, do roku lub kilku lat bez zawieszenia, w przypadku poważniejszych zdarzeń.

Duże przekroczenia prędkości połączone na przykład z jazdą pod wpływem alkoholu, narkotyków, leków, wypadkiem, recydywą, mogą prowadzić do zatrzymania prawa jazdy i przesłania informacji do CBR.

Spowodowanie wypadku

W przypadku poważnego wypadku drogowego zostanie wszczęte przez policję i prokuraturę śledztwo, mające na celu zbadanie kwestii winy. Celem tego postępowania jest nie tylko określenie rozliczenia finansowego pomiędzy uczestnikami wypadku, ale również rozwiązanie kwestii prawno-karnych. Sprawca wypadku może odpowiadać za popełnienie czynu karalnego - na przykład nierozważne zachowanie na drodze, w przypadku ofiary śmiertelnej, skutkować może wezwaniem do poniesienia odpowiedzialności za nieumyślne spowodowanie śmierci. W związku z niektórymi okolicznościami m.in. prowadzeniem pojazdów pod wpływem alkoholu, narkotyków i/lub leków prokuratura może odebrać prawo jazdy.

Jeżeli jest się uczestnikiem wypadku drogowego należy pozostać na miejscu zdarzenia do czasu przyjazdu policji. Oddalenie się jest przestępstwem. Artykuł 184 ustawy Prawo o ruchu drogowym umożliwia uniknięcie odpowiedzialności, ale pod warunkiem, że uczestnik w ciągu dwunastu godzin od momentu wypadku drogowego zgłosi się na policję lub do wymiaru sprawiedliwości. Musi to być zgłoszenie dobrowolne, zanim dojdzie do zatrzymania lub przesłuchania. Należy podać swoje dane personalne i dane pojazdu.

Spowodowanie zagrożenia na drodze, niebezpieczne zachowanie

Spowodowanie zagrożenia na drodze jest w Holandii wykroczeniem, na mocy art. 5 ustawy Prawo o ruchu drogowym, za które grozi kara pozbawienia wolności na okres dwóch miesięcy lub kara grzywny w wysokości 3800 euro. Oprócz tego, sąd może orzec zakaz prowadzenia pojazdów przez okres 2 lat, a w przypadku ponownego wykroczenia (recydywy), nawet do 4 lat. Prawo jazdy kierującego może także zostać zatrzymane przez policję lub prokuratora oraz przesłane do CBR.

Artykuł 5 ustawy Prawo o ruchu drogowym brzmi: „zabrania się takich zachowań, które powodują zagrożenie na drodze lub mogą spowodować zagrożenie na drodze lub przez które ruch na drodze jest utrudniony lub może być utrudniony".