Definicje różnych zagadnień prawnych, odnoszących się do postępowania oraz holenderskich organów wymiaru sprawiedliwości.

Adwokat

Adwokat udziela pomocy prawnej jako przedstawiciel interesów strony, początkowo w formie rad w sprawie. Czasem próbuje osiągnąć porozumienie ze stroną przeciwną lub z prokuraturą. W przypadku braku porozumienia pozostawia sprawę do rozpatrzenia w sądzie, gdzie występuje jako reprezentant interesów podejrzanego. Adwokat nazywany jest również doradcą. Nie należy go mylić z sędzią sądu apelacyjnego, ponieważ jest to sędzia sądu wyższej instancji. Adwokata w sprawach karnych nazywa się obrońcą – specjalistą w dziedzinie prawa karnego.

Apelacja

Odwołanie się od wyroku. Jeżeli ktoś nie zgadza się z orzeczeniem sądu, może złożyć wniosek do sądu wyższej instancji, o ponowne rozpatrzenie sprawy.

Apelant

Wnoszący apelację.

Areszt

W prawie karnym: areszt tymczasowy, zarządzony przez sędziego śledczego.
W prawie dotyczącym cudzoziemców: uwięzienie kogoś, kto nie posiada obowiązujących dokumentów pobytowych (zatrzymanie cudzoziemców).

Areszt zastępczy

Jeżeli nałożona zostanie kara grzywny, podawana jest ilość dni, które osoba skazana musi spędzić w więzieniu, jeżeli nie zapłaci kary.

Aresztowanie

Uprawnienie prokuratora (asystenta prokuratora) do zatrzymania podejrzanego na okres trzech dni, jeżeli jest to konieczne dla dobra śledztwa. Zatrzymanie może zostać zarządzone w przypadkach określonych prawem, może być przedłużone jeden raz o trzy dni.

Asystent prokuratora

Wyższy rangą policjant posiadający wyższe wykształcenie i specjalne kompetencje.

Dowód niezgodny z prawem

Dowód uzyskany w sposób niezgodny z prawem.

Jurysprudencja

Całość orzeczeń sędziowskich. Zbiór tych orzeczeń stanowi dyrektywę dla orzecznictwa w późniejszych, tego samego rodzaju przypadkach.

Kara w formie prac społecznych

Nieodpłatna praca, nałożona przez sąd karny zamiast kary pozbawienia wolności. Praca zwykle wykonywana jest w szpitalach, domach starców, w instytucjach dla dzieci, klubach sportowych i tym podobnych.

Kasacja

Odwołanie do Sądu Najwyższego od orzeczenia sądu.

Konfiskata

Zarządzenie sędziego, o utracie przez osobę skazaną rzeczy, które zostały przy nim znalezione, jako forma dodatkowej kary.

Konstytucja

Na konstytucji opiera się cała demokracja parlamentarna. Reguluje kompetencje parlamentu, ministrów i króla. Zawarte są w niej również podstawowe prawa wszystkich obywateli Królestwa Niderlandów, takie jak np. wolność wypowiedzi.

Niedopuszczalność

Sędzia może zarządzić, że strona procesowa nie podlega osądzeniu, na przykład z powodu przekroczenia terminu wniesienia odwołania do sądu. W prawie karnym prokuratura nie zostanie dopuszczona do wniesienia oskarżenia, gdy na przykład dochodzenie i ściganie przebiegało niezgodnie z prawem.

Nieodwołany

Oznacza nie do odwołania, nie do zmiany. Orzeczenie jest nieodwołalne, gdy nie przysługuje prawo do odwołania lub kasacji oraz gdy sprawa została całkowicie zamknięta.

Obrona konieczna

Popełnienie czynu karalnego w celu ochrony siebie samego lub innych, przed zagrażającym niebezpieczeństwem. Jeżeli sędzia uzna obronę konieczną, to sprawca nie podlega karze.

Oddelegowanie / Terbeschikkingstelling (TBS)

Środek, który może zostać nałożony przez sąd na osoby skazane z zaburzeniami psychicznymi, często z nakazem sądowym. Najważniejszym celem tego środka jest ochrona społeczeństwa

Okręg

Okręg sądowy. Jeżeli należy stawić się w sądzie, to robi to w sądzie w okręgu, do którego należy się z racji zamieszkania. Holandia do 1 stycznia 2013 roku była podzielona na dziewiętnaście okręgów. Od tej daty niektóre sądy się połączyły i pozostało jedenaście okręgów sądowych.

Orzeczenie

Orzeczenie sądu apelacyjnego, Sądu Najwyższego (Hoge Raad) lub Centralnego Sądu Apelacyjnego (Centrale Raad van Beroep).

Procedura uproszczona (kort geding)

Procedura w pilnych sprawach, w której sąd stosuje środki tymczasowe (zarządzenia tymczasowe).

Prokurator

Reprezentuje prokuraturę na sali sądowej, w szczególności w sprawach karnych. Prokurator jako jedyny może decydować o ściganiu podejrzanego. Określa on, o co podejrzany jest oskarżony i przedstawia dowody na rozprawie. Prokurator sprawuje władzę nad śledztwem policji.

Prokuratura (Openbaar Ministerie)

Część Ministerstwa Bezpieczeństwa i Sprawiedliwości (Ministerie van Veiligheid en Justitie), która zajmuje się prowadzeniem dochodzenia i ściganiem czynów karalnych. Prokuratura przy Sądzie Najwyższym ma inne zadanie: prokurator generalny i rzecznik generalny udzielają rad Sądowi Najwyższemu we wszystkich sprawach dotyczących decyzji, które należy podjąć.

Prokuratura (Parket)

Biuro regionalne prokuratury. W prokuraturze pracują prokuratorzy i personel wspomagający, pracownicy prokuratury pod kierownictwem prokuratora głównego.

Protokół

Oficjalne pisemne sprawozdanie funkcjonariuszy policji z zaobserwowanych faktów i z zanotowanych oświadczeń podejrzanego lub świadka.
Protokół to także pisemne sprawozdanie z rozprawy sądowej.

Przedawnienie

Termin, po którego upływie, traci się prawo do ścigania lub wykonania orzeczenia.

Przestępstwo

Czyn karalny.

Rada ochrony dzieci

Reprezentuje interesy nieletnich, którzy tego potrzebują i doradza w sądzie dla nieletnich.

Resocjalizacja

Instytucja, która ma na celu promowanie reintegracji społecznej osób skazanych. Dostarcza również informacje dla sądu o osobie oskarżonego. Towarzyszy osobie skazanej po wydaniu wyroku (nieobowiązkowo) i troszczy się o ewentualne wykonywanie prac społecznych.

Resort

Właściwość miejscowa sądu. Do 1 stycznia 2013 roku Holandia była podzielona na pięć resortów. Od tego czasu mamy cztery resorty, które są podzielone na okręgi.

Rygor natychmiastowej wykonalności

Jeżeli taki termin znajduje się pod wyrokiem, wtedy osoba skazana musi poddać się postanowieniom wyroku, również wtedy, gdy złożono apelację i sędzia wyższej instancji nie wydał jeszcze orzeczenia.

Rzecznik generalny

Prokurator (czyli nie adwokat!), który zajmuje się sprawą odwoławczą w sądzie apelacyjnym.
To także doradca, który wydaje sędziom pisemną opinię o sprawie w Sądzie Najwyższym.

Sad (Raadkamer)

Organ sądowniczy, rozpatrujący sprawy karne, dla których nie jest wymagane jawne posiedzenie sądu. Na przykład odwołanie podejrzanego przeciwko zajęciu dobra.
Wzajemna narada sędziów podczas lub po jawnym posiedzeniu sądu, w celu ustalenia wyroku, odpowiedzi na wniosek obrony, lub oskarżenia.

Sądownictwo

Wszyscy członkowie władzy sądowniczej, czyli sędziowie (siedzący wymiar sprawiedliwości) oraz członkowie prokuratury (stojący wymiar sprawiedliwości).

Sekretarz sądu

Sekretarz sądu notuje to, co się dzieje podczas posiedzenia sądu. Nagrywa również oświadczenia świadków i stron. Poza posiedzeniem sądu sekretarz wspomaga sędziego i wykonuje pewne zadania administracyjne.

Sędzia

Funkcjonariusz powołany przez rząd do wymierzania sprawiedliwości. Powołanie na sędziego obowiązuje „przez całe życie", to znaczy do osiągnięcia wieku emerytalnego. Sędzia może zostać odwołany tylko z powodów określonych w prawie. Różne zabezpieczenia gwarantują, że na sądy nie mogą wywierać wpływu inne organy władzy i pozostają one niezależne.

Sędzia sądu apelacyjnego (Raadsheer)

Również kobiety sędziny nazywane są sędziami sądu apelacyjnego. Inaczej jest w przypadku adwokatów. Adwokaci mężczyźni często nazywani są doradcami, a ich koleżanki doradczyniami.

Sędzia śledczy

Samodzielnie orzekający sędzia, w sprawach lekkich i nieskomplikowanych. Może on nałożyć karę pozbawienia wolności o maksymalnym wymiarze dwunastu miesięcy.
Sędzia, który w poważniejszych i skomplikowanych sprawach karnych prowadzi postępowanie przygotowawcze. On decyduje o zastosowaniu ciężkich środków przymusu, takich jak: przeszukanie domu, założenie podsłuchu oraz zarządza areszt na żądanie. Może również przesłuchiwać świadków i biegłych.

Środki przymusu

Środki, którymi dysponuje prokuratura podczas dochodzenia w sprawie karnej, takie jak rewizja, areszt, przeszukanie domu.

Świadek

Świadek pod przysięgą oświadcza, co wie o sprawie. Jeżeli osoba ta, robi to na podstawie specjalnych umiejętności, na przykład jako lekarz, nazywa się go świadkiem-biegłym. Osoba wezwana w procesie karnym przez prokuratora, w celu złożenia zeznań obciążających, nazywana jest świadkiem oskarżenia. Świadek obrony jest wzywany przez podejrzanego lub jego adwokata i składa oświadczenia generalnie na korzyść oskarżonego.

Umorzenie sprawy

Uprawnienie policji lub prokuratury, aby sprawy nie wnosić do sądu, a zamknąć (umorzyć).

Warunkowe zwolnienie

Jeżeli osoba skazana zachowywała się zgodnie z oczekiwaniami podczas odbywania kary pozbawienia wolności, po odbyciu dwóch trzecich kary może zostać zwolniona, pod pewnymi warunkami.

Wezwanie

Wezwanie do stawiennictwa w sądzie.

Więzienie

Budynek, gdzie znajdują się podejrzani, którzy znajdują się areszcie tymczasowym.

Wniosek o wyłącznie

Wniosek do sądu o zmianę sędziego w określonej sprawie, ponieważ może on być stronniczy lub istnieje podejrzenie o stronniczość.

Wykonanie (Wyrok)

Wykonanie orzeczenia, wyroku lub postanowienia, niekiedy przy pomocy komornika.

Wyrok

Orzeczenie sądu.

Wyrok wydany zaocznie

Wyrok wydany podczas posiedzenia sądu, na którym pozwany lub podejrzany nie był obecny.