W zawiadomieniu, które otrzymasz od holenderskiej policji, może być podana informacja o aresztowaniu po zgłoszeniu na komisariat policji. W większości przypadków nie dochodzi do aresztowania i możesz opuścić posterunek w dowolnym momencie. Czasem jednak jest inaczej i policja zatrzymuje Cię jako podejrzanego. W artykule omówiliśmy procedury, które odbywają się po zatrzymaniu.

Po aresztowaniu policja przedyskutuje z Tobą kwestionariusz, zawierający np.:
• informację o ubezpieczeniu zdrowotnym,
• numer polisy,
• informacje o nałogach, o których policja powinna wiedzieć (np. przyjmowanie Metadonu).

Pamiętaj również, że podczas aresztowania zostaniesz przeszukany.
Po zatrzymaniu możesz zostać tymczasowo aresztowany. Istnieje kilka rodzajów zatrzymań m.in.:

• zatrzymanie w celu przesłuchania (maks. 9–19 godzin), • zatrzymanie w celu zabezpieczenia (maks. 3-6 dni), • tymczasowe aresztowanie (maks. 90 dni).

Jeśli zostaniesz aresztowany, najpierw będzie to zatrzymanie celem przesłuchania – złożenia oświadczenia. W tej fazie możesz zostać zatrzymany maksymalnie na 9 godzin. Jednak czas między 00.00 a 9.00 nie jest wliczany do wymiaru 9 godzin, więc łączny czas pozbawienia wolności może maksymalnie wynosić 18 godzin.
Po tym okresie możesz zostać zwolniony z aresztu lub zatrzymany w celu zabezpieczenia, czyli zatrzymany na dłużej, jeśli policja potrzebuje więcej czasu na zbadanie sprawy.

Jeśli policja chce, abyś został aresztowany na dłużej, zostaniesz zatrzymany w celu zabezpieczenia. W takim przypadku przyjdzie do Ciebie asystent prokuratora i poinformuje o zatrzymaniu celem zabezpieczenia. Przybycie asystenta prokuratora sądowego ma znaczenie wyłącznie formalne. Zostaniesz zapytany, co myślisz o Twojej obecnej sytuacji. Możesz odpowiedzieć na to pytanie lub powołać się na swoje prawo do milczenia. Bez względu na to, co powiesz asystentowi prokuratora, nie pomoże Ci to w Twojej sprawie. Dlatego radzimy nie udzielać odpowiedzi na pytania.
Takie „zabezpieczenie” może trwać do trzech dni. W wyjątkowych przypadkach prokurator może przedłużyć ten okres o kolejne trzy dni. Zdarza się tak często w sytuacji, gdy jest zbyt mało dowodów, aby prokurator zatrzymał Cię na więcej niż 14 dni lub przez weekend na dalsze przesłuchania.
Podczas „zabezpieczenia” policja będzie prowadzić dalsze dochodzenie. Zostaniesz przesłuchany w związku z przestępstwem, o które jesteś podejrzany.

W myśl przepisów podejrzany musi być przesłuchany przez sędziego śledczego w ciągu 3 dni i 15 godzin. Sędzia śledczy sprawdza, czy zatrzymanie jest zgodne z prawem. To pewnego rodzaju test, podczas którego weryfikowane są nieprawidłowości.
Jeśli chodzi o nieprawidłowości, powinieneś zwrócić uwagę na:
• aresztowanie z nieproporcjonalną przemocą,
• nieupoważniony nacisk podczas przesłuchań,
• zbyt późne „zabezpieczenie”,
• zbyt późne przedstawienie sędziemu śledczemu.
Jeśli miały miejsce nieprawidłowości, jest to podstawa do natychmiastowego zwolnienia podejrzanego.

Jeżeli prokurator zdecyduje o zaprowadzeniu podejrzanego przed sędziego śledczego w celu sprawdzenia, czy zatrzymanie przebiegło zgodnie z obowiązującymi procedurami, najprawdopodobniej robi to tylko dlatego, że śledztwo jest w toku i nie ma jeszcze wystarczających dowodów na złożenie wniosku o areszt. Prokurator może następnie skorzystać z 3-dniowego przedłużenia zatrzymania celem „zabezpieczenia”, dzięki czemu zyskuje czas na zebranie dodatkowych dowodów.

W większości przypadków test legalności, czyli test na sprawdzenie czy zatrzymanie odbyło się zgodnie z procedurami, idzie w parze z wnioskiem o przedłużenie aresztu. Wniosek o zatrzymanie oznacza, że prokurator żąda zatrzymania Cię w areszcie o 14 dni dłużej. Sędzia śledczy musi ocenić, czy istnieją ku temu powody.

Sędzia śledczy przede wszystkim ocenia, czy istnieją poważne zastrzeżenia co do faktów, będących podstawą oskarżenia. To, co dokładnie należy rozumieć przez poważne zastrzeżenia, nie zostało wypracowane w prawie ani w orzecznictwie. Musi być więcej faktów, przemawiających za teorią prokuratora, niż tylko uzasadnione podejrzenie, że podejrzany popełnił przestępstwo. Nie są jednak wymagane żadne legalne i przekonujące dowody. Jest to wymagane dopiero wtedy, gdy sprawa jest rozpatrywana przez sąd na rozprawie.
Podstawy przedłużenia tymczasowego aresztowania - Oprócz podejrzenia popełnienia przestępstwa muszą istnieć podstawy do przedłużenia tymczasowego aresztowania. Są to:
• poważne zagrożenie ucieczki,
• przestępstwo, które zagrożone jest karą co najmniej 12 lat pozbawienia wolności a uwolnienie podejrzanego doprowadziłoby do niepokojów społecznych,
• niebezpieczeństwo powtórnego popełnienia przestępstwa, za które grozi kara co najmniej 6 lat pozbawienia wolności lub przestępstwo, które może zagrażać zdrowiu lub bezpieczeństwu bądź stanowić ogólne zagrożenie dla mienia,
• skazanie w okresie ostatnich 5 lat za groźby, napaść, kradzież, malwersacje, oszustwo, zniszczenie mienia lub paserstwo,
• dochodzenie, które musi przeprowadzić policja, a podejrzany może utrudniać podjęcie czynności, gdy zostanie zwolniony z aresztu.
Zawieszenie tymczasowego aresztowania - Jeśli sędzia śledczy zarządzi areszt na 14 dni, może go zawiesić - natychmiast lub w terminie późniejszym. Podstawą zawieszenia mogą być powody osobiste podejrzanego np. praca lub szkoła. W przypadku, gdy występują inne pilne okoliczności osobiste, które mogą prowadzić do zawieszenia tymczasowego aresztowania, należy zgłosić je swojemu prawnikowi i kuratorowi.
Zawieszenie tymczasowego aresztowania może być zarządzone wraz z innymi warunkami do spełnienia, takimi jak zakaz zbliżania się i kontaktów, obowiązek zgłaszania na policję, areszt domowy itp. Służba kuratorska poinformuje sędziego, czy tymczasowe aresztowanie może zostać zawieszone pod pewnymi warunkami. Co ważne - sędzia będzie bardziej przychylny zwolnieniu, jeśli zaleci to kurator sądowy.

Zatrzymanie odbywa się w Areszcie Śledczym. Jest to więzienie, w którym umieszcza się między innymi tymczasowo aresztowanych.

W ciągu 14 dni od zarządzenia tymczasowego aresztowania, decyzja musi być poddana rewizji izbie sądowej, jeżeli prokurator chce przedłużyć zatrzymanie. Ponownie ocenia się, czy istnieją wystarczające, poważne przesłanki dłuższego czasu zatrzymania. Im dłużej trwa okres zatrzymania, tym bardziej rygorystyczne są wymagania dotyczące podstaw zatrzymania.
Oprócz podejrzenia muszą istnieć także inne podstawy do tymczasowego aresztowania. Również teraz prawnik może złożyć wniosek o zawieszenie tymczasowego aresztowania z powodów osobistych podejrzanego.
Sąd może natychmiast zarządzić tymczasowe aresztowanie na 90 dni, ale może także przedłużyć zatrzymanie na okres krótszy - 30 lub 60 dni.

Od momentu aresztowania przez policję masz prawo do pomocy prawnej, udzielanej przez adwokata.
Preferowany prawnik - Podczas aresztowania możesz wskazać preferowanego prawnika. Dlatego bardzo ważne jest, aby skontaktować się z prawnikiem jeszcze przed dniem aresztowania i/lub podczas przesłuchania.
Prawo do konsultacji - Jako podejrzany, od momentu aresztowania, masz prawo do konsultacji ze swoim adwokatem. Prawo do konsultacji oznacza, że możesz omówić sprawę z adwokatem, który odwiedza Cię na komisariacie policji. Jeśli stawisz się na wezwanie policji na komisariacie razem ze swoim adwokatem, będzie on obecny również podczas aresztowania. Największą zaletą obecności adwokata jest możliwość wcześniejszego rozpoczęcia przesłuchania oraz szybszego zakończenia procedury.
Co więcej, jeśli wcześniej omówiłeś sprawę z adwokatem, poprosi on wcześniej o akta sprawy, za pośrednictwem prokuratora. Działanie to również pozwoli zaoszczędzić dużo czasu.
Apelacja - Podejrzany nie może odwołać się od decyzji sędziego śledczego. Natomiast odwołanie przysługuje od decyzji o zatrzymaniu izby sądowej. Ze względu na fakt, że podejrzany może odwołać się tylko raz, odwołanie należy przygotować w ścisłej konsultacji z prawnikiem, aby było ono najbardziej sensowne strategicznie.

Podczas aresztowania mogą zostać nałożone na Ciebie różne ograniczenia. Podczas pobytu na posterunku policji nie zauważysz tego, ponieważ nie możesz mieć kontaktu ze światem zewnętrznym, z wyjątkiem twojego prawnika. Dla twojego prawnika te ograniczenia oznaczają, że - o charakterze i treści podejrzenia - nie może rozmawiać z Twoją rodziną, przyjaciółmi lub znajomymi i z innymi podejrzanymi. Jedynie może poinformować o zatrzymaniu na posterunku policji.
Dopóki obowiązują ograniczenia, nie możesz mieć kontaktu ze światem zewnętrznym i przyjmować żadnych gości. Twój adwokat może złożyć zawiadomienie o sprzeciwie, jeżeli ograniczenia trwają zbyt długo, mając na względzie charakter i powagę sprawy. Należy jednak pamiętać, że ograniczenia mogą trwać około 2–4 tygodni.
W przypadku nieletnich podejrzanych ograniczenia nie dotyczą rodziców, którzy mają takie same prawa jak adwokat i mogą nadal odwiedzać swoje dziecko, nawet jeśli prokurator nałożył ograniczenia.

Służba kuratorska może przyjść do Ciebie, aby sporządzić raport informacyjny. Często dobrze jest z nimi współpracować, ponieważ służba kuratorska może wywierać duży wpływ na sąd np. na ewentualne zawieszenie tymczasowego aresztowania (pod pewnymi warunkami).
Jeśli uzgodniłeś ze swoim adwokatem, że powołasz się na swoje prawo do milczenia, nie możesz rozmawiać z kuratorem o okolicznościach, o które jesteś podejrzany. Wyjaśnij tylko swoją sytuację osobistą (hobby, pracę, szkołę, sytuację rodzinną itp.).
Gdy nie skorzystałeś z prawa do milczenia, zazwyczaj rozsądnie jest uczciwie i otwarcie mówić o faktach sprawy. Kurator może wówczas pomóc w rozwiązaniu życiowych problemów oraz we wcześniejszym zwolnieniu z aresztu.
Pozostajesz już pod opieką kuratorską lub inną? Powiedz o tym w rozmowie z kuratorem sądowym.
Jeśli jeszcze nie był u Ciebie kurator sądowy, poproś o to policję w trakcie przesłuchania. O skontaktowanie z kuratorem sądowym możesz także poprosić swojego prawnika.

W przypadkach, w których oskarżenie dotyczy poważnego przestępstwa, prokurator może nakazać prokuratorowi śledczemu zbadanie Ciebie przez psychiatrę i/lub psychologa sądowego. To specjalista, który zgodnie z instrukcjami prokuratora oceni, czy masz zaburzenia psychiczne, mające wpływ na popełnienie przestępstwa.
Psychiatra lub psycholog przyjedzie do Ciebie i przeprowadzi krótką rozmowę, trwającą około 30 minut. Na tej podstawie decyduje, czy powinieneś być zbadany później. Co ważne, nie jesteś zobowiązany do udziału w tej rozmowie. Nie musisz także odpowiadać na zadawane pytania.
To, czy powinieneś współpracować zawsze jest ruletką. Twój prawnik, przed ustaleniem strategii działania, musi dokonać oceny na podstawie danych poznanych w dotychczasowym toku sprawy. W przypadku poważnego przestępstwa lub podejrzanego z obszerną przeszłością karną istnieje duże prawdopodobieństwo przeprowadzenia badań (z pewnymi warunkami).
Jeśli nie będziesz współpracować w dochodzeniu prokuratorskim, sędzia może później zlecić badania, bez zaleceń ekspertów behawioralnych, pod warunkiem, że na podstawie wcześniejszych raportów istnieje podejrzenie zaburzeń psychicznych.
W nieco lżejszych przypadkach zazwyczaj radzimy współpracować w badaniu przeprowadzanym przez psychologa. Jeśli ekspert od spraw zachowań ostatecznie stwierdzi, że w chwili popełnienia przestępstwa byłeś całkowicie lub częściowo niepoczytalny, oznacza to, że powinieneś zostać uniewinniony lub otrzymać łagodniejszą karę.